De afgelopen dagen hebben we weer tropische temperaturen gehad en wat dan mooi is, is dat onze vliegende schilderijtjes zich weer eens goed lieten zien. In mijn tuin wemelde het van dagpauwogen, atalanta’s, kleine vossen, koolwitjes, gehakkelde aurelia’s etc.
Het was vanuit mijn schaduwplekje en zonnebril op genieten van al die fladderende wezentjes. Je zag ze daar nog vrolijk op zoek gaan naar nectar uit mijn vlinderstruik, de buddleja. Van sommige van deze mooie dagvlinders is het misschien wel de laatste vlucht, maar of ze dat beseffen, is altijd een raadsel voor de mens. Over de laatste vlucht gesproken, ook voor sommige planten nadert het einde. En over een van de laatste bloeiers wil ik het eens hebben, namelijk het koninginnenkruid.
Winterperiode
In de vorige alinea heb ik het over een van de laatste bloeiers, maar dat is niet helemaal meer waar, want tegenwoordig bloeien sommige planten gewoon door in de winterperiode. Sterker nog, het worden er steeds meer! In 2023 trof men in totaal ruim 450 verschillende plantensoorten bloeiend aan. In 2022 was dat nog 350. Een heel duidelijke stijging dus. Ik ben dan ook benieuwd wat 2024 op gaat leveren. Goed, maar in mijn opleiding voor IVN-gids in het jaar 1979, werd aan mij geleerd dat als het koninginnenkruid (toen nog koninginnekruid) ging bloeien dan was het gedaan met de bloeiende planten, op klimop na, in ons land.
Koninginnenkruid
Je komt deze prachtige plant in ons Brabants landschap vooral tegen in ruigtes op rijke en vochtige, goed doorlatende bodem. Die soort ruigtes kan je dan vinden op oevers, maar ook in rietlanden en kapvlakten. Vanaf juni / juli komen eruit de wortelstokken prachtige roodachtige stengels omhoog. Aan die stengels groeien hennepachtige bladeren en aan de top staan dan lichtroze of oudroze bloempjes in pluimvormige schermen. En vergis je niet de koninginnenkruiden kunnen ook redelijk hoog worden met een maximum van ongeveer 1 meter 50. Voorheen had deze plant een andere naam, namelijk leverkruid. Die naam had deze plant te danken aan het feit, dat de plant in vroegere tijden medicinaal werd aangewend bij leverziektes, zoals geelzucht. Maar dit staat weer loodrecht op het volgende. Vroeger dronk men ook thee van de bladeren van koninginnenkruid en dit deed men dan tegen opkomende verkoudheid. Daarnaast werd de plant ook ingezet als laxeermiddel. Helaas bij gebruik in grote hoeveelheden tast dan dit zogenaamde geneesmiddel de lever aan! Het kan verkeren.
Blij mee
Tja als mens moet je dus wel oppassen bij het eten of drinken van die mooie plant, maar de dieren zijn heel blij met het koninginnenkruid. De plant wordt namelijk veelvuldig bezocht door diverse insecten, zoals solitaire bijen, zweefvliegen, hommels , nachtvlinders en dagvlinders. Van die laatste soort, zie je op koninginnenkruid onder andere koninginnenpages, atalanta ‘s, dagpauwogen en nog veel meer waaronder een nieuwkomer in ons land: de Spaanse vlag.