Na de bevrijding van het zuiden van Nederland (eind 1944) moeten veel Canadese militairen nog lange tijd wachten voor ze kunnen terugkeren naar hun land. Het noorden van Nederland is immers nog bezet door de Duitsers en er is nauwelijks vervoer. Het Canadese leger richt daarom zogeheten Leave Centres op. Een groot Leave Centre wordt gevestigd in de gebouwen van de KVL.
In Oisterwijk kunnen de Canadezen op verhaal komen, er is geneeskundige verzorging én men biedt de militairen amusement. De Canadezen hebben een eigen recreatiezaal, waar alleen meisjes uit Oisterwijk - dus géén jongens - welkom zijn om te komen dansen. Het Leave Camp wordt door de bevolking ook wel ‘Klein Parijs’ genoemd, omdat er stevig gevreeën wordt.
Een artistieke samenwerking
In de recreatiezaal in het hoofdgebouw aan de Almystraat, worden muurschilderingen aangebracht. Een daarvan is nog lang bewaard gebleven. Algemeen werd aangenomen dat de krijttekening gemaakt is door een Canadese militair.
Historicus Ad van den Oord ontdekte in archieven een opdracht van de Canadese major A.D. Langmuir. Op 29 januari 1945, vraagt hij aan de Oisterwijkse kunstschilder Toon Merkelbach ’to complete [afmaken] stencilling cartoons and general wall decorations in Transit Leave Centre’. Merkelbach mocht, met materialen beschikbaar gesteld door het Canadese leger, voor 24 gulden de blijkbaar reeds bestaande cartoons afmaken. Er is dus mogelijk sprake van een ’coproductie’ van een Canadese militair en Toon Merkelbach.
Onherstelbaar
De ‘Canadese muurschildering’ was jarenlang een vrolijk tafereel op de muur. Een mooie herinnering, totdat…. een overijverige schilder tijdens de renovatie vol overgave alle muren grijs schilderde. En daarmee ook de muurschildering. Een replica werd in 2016 opgehangen het toenmalige Kafé Van Leer. Sinds de coronacrisis is de ruimte verhuurd en niet meer openbaar toegankelijk.
Rijksmonument straks wel te zien
Gelukkig is de Gedenknaald op KVL een rijksmonument, dat staat in de openbare ruimte. Voor iedereen te bewonderen! Dat wil zeggen.. als de Werkgroep Gedenknaald KVL erin slaagt voldoende geld bijeen te sprokkelen voor de restauratie van dit unieke beeld. Alle steun van de lezers van de Nieuwsklok goed gebruiken. U kunt doneren op rek. NL39RABO0370727533 van de Stichting Stoommachine oisterwijk o.v.v. de gedenknaald. Wilt u meer weten? Ga dan naar de website gedenknaaldkvl.nl