Niet dat het voltooien daarvan zijn intentie was, want dat zou een onmogelijke opdracht zijn geweest. Maar zijn enorme verzameling foto’s, documenten, schoenmakersattributen en -machines en de daaraan verbonden familiegeneraties heeft het dorpse verleden van Moergestel een gezicht gegeven. Een ongelooflijke verdienste van Ad Wolfs Adr.zn. waar de Moergestelnaren van de toekomst voor altijd uit mogen putten! Een toekomst die er voor Ad helaas niet meer is. Op vrijdag 8 december overleed hij thuis, in zijn eigen vertrouwde omgeving, in de leeftijd van 75 jaar.

Door Martien Oerlemans

Als zoon van Joost Wolfs (1913-1970) en Cor van Iersel (1914-1987) werd Ad geboren op 15 juli 1948 aan de Oisterwijkseweg. Zijn moeder had in de jaren ’30 al zo’n ’vierkant fotobokske’ waarmee zij, naast vriendinnen en familieleden, het dagelijkse leven op de gevoelige plaat vastlegde. Haar fotoverzameling had Ad, als oudste uit het gezin met zes kinderen, al op 15-jarige apart gelegd ’om het te bewaren’ voor het nageslacht. De ongeveer 150 plaatjes van zijn moeder vormden het begin van Ad’s fotocollectie die inmiddels is uitgegroeid naar meer dan 20.000 (!) stuks.

Onvoorstelbaar

Het verzamelen zat Ad in het bloed, want naast foto’s interesseerde hij zich onder andere ook nog eens voor de Moergestelse schoenindustrie en heel veel meer. Het is eigenlijk ongelooflijk wat hij in al die jaren heeft verzameld. Heel veel uitgevers en schrijvers hebben al vaker dankbaar gebruik gemaakt van zijn enorme fotoarchief! En ook bijvoorbeeld de Moergestel Kalender put daar al jarenlang uit. Ad wilde daar ook altijd graag aan meewerken. ’Als je mijn naam maar vermeldt’! Bij hem is het dan ook een collectie ’van ons allemaal’! Naast een omvangrijke collectie over de schoenindustrie bezit hij ook veel originele foto’s uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog en van allerlei bijzondere gebeurtenissen in ons dorp. Daarnaast programmaboekjes (het oudste dateert van 1928), bidprentjes, briefpapier en rekeningen van Moergestelse bedrijven, veel documentatie ook over onze parochiekerk, foto’s van de jongens- en meisjesschool, het boerenleven en het boeiende verenigingsleven in Moergestel.

Ad bezit trouwens ook veel machines en gereedschappen afkomstig uit de schoenindustrie die een plaats hebben gekregen in het prachtige bedrijfsmuseum van Schoenfabriek Van Bommel. Hij vertoefde er vaak om orde te houden in de verzameling die ook onder andere oude schoenen omvat, schoendozen, etiketten en nog heel veel meer! Niet voor niets kreeg hij, juist op díe plek, tot zijn grote verrassing de Oisterwijkse Monumentenprijs 2021 uitgereikt voor zijn nimmer aflatende inzet, enthousiasme en zorgvuldigheid. Onlangs nog, op zaterdag 11 november jl., werd hij verrast door burgemeester Hans Janssen, die Ad namens het gemeentebestuur de zilveren legpenning van de gemeente kwam uitreiken voor zijn uitzonderlijke verdiensten voor het verleden van zijn dorp.

Persoonlijke vriend

Een bijzondere man, die Ad, een bijzondere persoonlijke vriend ook, met wie ik graag over het verleden van ons dorp praatte en die mij als toenmalig uitgever van het weekblad Moergestel-Nieuws altijd ongelimiteerd toegang gaf tot zijn prachtige verzameling foto’s én zijn kennis! Ad was namelijk ook een persoon met een ijzersterk geheugen, minutieus ook, een harde schijf met een giga-inhoud. Daarbij was hij ook nog eens een aangenaam verteller en makkelijk te benaderen. Zijn moeder had hem vaak verteld over zijn opa, Jan van Iersel, de eerste ijscoman van het dorp, lantaarnopsteker, rietdekker en daarnaast ook nog kolenboer. Ad zoog die verhaaltjes gefascineerd op en door het noemen van hun namen kreeg hij deuren open die voor anderen gesloten bleven. Dan brak ook vaak het ijs en, eenmaal binnen, kreeg hij weer talloze andere verhalen te horen…

Toekomst verzekerd

Een aantal jaren geleden heeft Ad al een belangrijke en verstandige stap gezet om zijn levenswerk te waarborgen. Hij besefte heel goed dat er een tijd zou komen dat hij er niet meer zou zijn. Zijn hele oeuvre aan foto’s, documenten, tekeningen (dus alles wat op papier staat) wordt opgenomen door het Regionaal Archief Tilburg en dat biedt de zekerheid dat het hele oeuvre van Ad daar voor de eeuwigheid wordt bewaard! Een hele geruststelling was dat omdat hij met zijn hele verzameling maar één doel voor ogen heeft: ’Als het maar bewaard wordt en toegankelijk blijft voor iedereen’!

Zijn verzamelschat resulteerde onder andere ook tot het inrichten en meewerken aan een groot aantal tentoonstellingen en exposities, het meewerken aan het boek en de documentaire bij MTV van ‘Op Goede Leest Geschoeid’ en de uitgave van een tweetal fotoboeken (totaal 1500 foto’s!) van Moergestel. Het boek ’100 Jaar Moergestel In Beeld’, werd op 6 november 1999 als eerste overhandigd aan Moergestels laatste eigen burgemeester, J.B.S. Ter Veer. Die omschreef het boek als ’een op schrift gezet monument’...

Dankbaar

Ad heeft ongelooflijk veel tijd gestoken in het verzamelen en archiveren van al dat kostbare uit het verleden. Alles met de pen geschreven trouwens, want hij was wars van computers! Vaak ook heeft hij gedacht: ’waar ben ik aan begonnen’?, maar het is voor hem én voor het nageslacht meer dan de moeite waard geweest en zal dat ook blijven! De liefde om al dat moois te verzamelen heeft hij tot het laatst gehad tot het ook écht niet meer ging. Hij verwoordde het zelf ook zo mooi: ’Ik ben trots op mijn dorp en blij dat ik dit heb kúnnen en mógen doen’! En wij mogen Ad alleen maar dankbaar zijn dat hij al dat historisch belangrijke erfgoed op waarde heeft weten te schatten zodat we altijd nog eens een keer om en terug kunnen kijken.

De geschiedenis van Moergestel is met jouw heengaan bij lange na niet voltooid, maar jij hebt er wel een ongelooflijk waardevolle, belangrijke stempel op geplaatst. Jouw omvangrijke collectie en vooral ook kennis van ons verleden is voor Moergestel is eigenlijk niet in waarde of woorden uit te drukken. Daar mag jij zelf trots, en heel Moergestel jou dankbaar voor zijn!’

Beste Ad: bedankt voor alles wat wij samen hebben kunnen en mogen doen in de vele jaren die wij mochten samenwerken. We waren een goed team! (Jammer dat een nieuw verhaal zoals je dat in voorbereiding had, over de ’Burgerwacht in Moergestel’, er niet meer is kunnen komen, helaas). Je bent voor mij een goeie vriend, en dat zul je ook blijven, want ik zal jou nooit vergeten…

Het meest nog zal Ad gemist worden door zijn vrouw Lina, zijn kinderen Maaike en Anneke, kleinkinderen en familie. Ik wens ze van harte alle sterkte toe met dit verlies!

Martien Oerlemans