Wist je dat de Bodemdierendagen 2025 weer achter de rug zijn? Ze vonden plaats van vrijdag 26 september tot en met woensdag 8 oktober. Nooit van gehoord? Zo jammer, want in feite zijn dat heel belangrijke dagen. Op die dagen wordt gemeten hoe het met het bodemleven in ons land gesteld is. En de bodem is ontzettend belangrijk, want een vitale bodem is essentieel voor het leven op aarde. Een gezonde bodem levert gezond voedsel, schoon water en zorgt voor stabiele ecosystemen.

Tijdens de Bodemdierendagen worden burgers opgeroepen om aan ‘citizen science’ te doen. Je wordt dan gevraagd om in je eigen tuin of zelfs op een balkon bodemdieren te zoeken en die door te geven. Onderzoekers krijgen dan een beeld van de bodemgezondheid en bijvoorbeeld van de impact van verdroging op het bodemleven. Dit jaar gemist? Noteer dan alvast de twaalfde editie in 2026, die plaatsvindt van 25 september tot en met 12 oktober.

Wereldbodemdag

Op 5 december is het altijd pakjesavond, maar ook Wereldbodemdag. Op deze dag is dit jaar bekendgemaakt wat er in Nederland allemaal in en op de bodem geteld is door bijna 2500 burgerwetenschappers. De top drie van bodemdieren in de tuinen was hetzelfde als die van 2024: op één de regenwormen, gevolgd door de pissebedden en op de derde plek de spinachtigen.

Opvallend was de opmars van twee soorten veelpotigen, namelijk de miljoen- en duizendpoten. Daarnaast werden er veel minder huisjes- en naaktslakken waargenomen, vermoedelijk door de enorme droogte in het voorjaar. Door die droogte viel het de onderzoekers ook op dat er veel soorten onder plantenpotten zaten, omdat dat goede vochtige plekken waren.

Tot dit jaar was er vooral aandacht voor de Tiny Ten: de wormen, kevers, mieren, pissebedden, miljoenpoten, bodemspinnen, duizendpoten, naaktslakken, huisjesslakken en nummer tien, de mol. Dit jaar kwamen daarbij de Little Eleven. Ook die noem ik graag, want volgend jaar doen ze weer mee. De Little Eleven zijn: fluweelmijten, oorwormen, emelten, (aard)rupsen, vuurwantsen, de spinnendoder (een wesp), veenmollen, potwormen, pseudoschorpioenen, springstaarten en aaltjes.

Wat doen bodemdieren?

Bodemdieren eten dode planten en dieren en zetten dit om in humus, een belangrijke voedingsbron voor planten. Daarnaast verbeteren ze de bodemstructuur. Regenwormen graven bijvoorbeeld gangen die zorgen voor beluchting en waterafvoer, wat belangrijk is bij piekbuien. Ook laten bodemdieren voedingsstoffen circuleren doordat ze bodemdeeltjes en bacteriën verplaatsen. Tot slot bevorderen ze de biodiversiteit: een gezonde bodem ondersteunt meer planten en insecten.

Tot slot

Hoe krijg je meer bodemdieren in je tuin? Het beste is om je bodem te voeden, maar die ook met rust te laten. Bedek kale bodemdelen met bladeren, compost of planten. Vermijd spitten en chemische middelen. Creëer takkenrillen of takkenhopen en plant diverse inheemse planten om voedsel en schuilplekken te bieden. Een natte plek, zoals een vijver, is bovendien zeer zinvol.