"De Tilburgse wijk Besterd heeft veruit het hardst van alle geknokt om kermisterrein te mogen worden. Burgemeester Frans Vonk de Both geloofde niet dat Besterd-bewoners naar een eigen kermis verlangden en betichtte lokale caféhouders en winkeliers ervan de kermiskwestie in hun eigen belang te willen doordrijven. Bovendien zou de politie, als de kermis met de Besterd werd uitgebreid, de orde niet meer kunnen handhaven. Er werd aldus stevig gestoeid in de gemeenteraadsvergadering van 29 maart 1926, maar de Besterd kreeg uiteindelijk toch zijn kinderkermis met 17 stemmen voor en 14 tegen."
Bovenstaand fragment komt uit ‘Achterom is het kermis; 100 jaar kermis op het Besterdplein’, de titel van het nieuwste boek over de geschiedenis van de Tilburgse kermis. Kermiskenner en journalist Lauran Wijffels richtte zich voor deze uitgave specifiek op het Besterdplein, waar al 100 jaar kermis wordt gehouden. Het boek beschrijft op luchtige wijze in woord maar vooral in beeld hoe op een - als levendige textielmarkt bekend staand - buurtplein in Tilburg de kermis in 1926 neerstreek. En zich in een eeuw evolueerde tot een sprankelende, nostalgische kermis anno 2025.
De auteur, zoon van een slager, die zijn jeugdjaren rond en op het plein doorbracht, wisselt levendige sfeerverhalen af met feitelijke stukken uit de lokale pers en van de gemeente, gelardeerd met een unieke verzameling van ruim 100 zwart-witfoto’s, die alle details laat zien.
Rode draad
Blije mensen vormen in dit boek de rode draad; zij komen veel aan het woord, via mondelinge overlevering maar ook in straatfoto’s, die kermisfotografen in de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw tijdens de kermisdagen veelvuldig van passanten maakten. Het boek volgt ook het streven van de auteur om een nostalgische kermis, eigenlijk de kermis uit zijn jeugd, op het buurtplein te krijgen, een lobby bij de gemeente, die na drie decennia werd beloond en mooie vruchten afwerpt. Uiteraard wordt het gezegde ‘achterom is het kermis’ ook verklaard.
De uitgave is mogelijk gemaakt dankzij de Primera op het Besterdplein, Duijts nostalgisch kermisamusement, de kermisbonden BOVAK en NKB en de gemeente Tilburg. De Stichting Kermiserfgoed, die zich met de kermisgemeenschap inzet voor het behoud en de waardering van de kermiscultuur als immaterieel erfgoed, geeft het boek uit.
‘Achterom is het kermis; 100 jaar kermis op het Besterdplein’ is tijdens de Tilburgse kermis (18 t/m 27 juli) exclusief te koop in de nostalgische nougatkraam van de familie Duijts op de Besterdring (tegenover Kruidvat) en bij Primera Besterd, Besterdplein 24. Ook is het te bestellen via www.bovak.nl in de webshop. De prijs bedraagt 15 euro.