Op 18 januari deden Stadsmuseum Tilburg, Bibliotheek LocHal en de Moskee El Feth een oproep in deze krant: wie gaat er dit jaar vasten en wil zijn ervaringen delen?

Tekst: Theo van Etten

Fotografie: Maria van der Heijden

Als je degenen die zich aanmeldden in hokjes zou willen plaatsen, dan kom je globaal uit op katholieken, moslims en mensen die een eigen vorm van vasten kiezen. Moslims spreken duidelijk uit dat ze tijdens Ramadan dichter bij God, Allah willen komen en dat ze stapjes zetten om een beter mens te worden. Katholieken lijken hierin minder uitgesproken. Zaken als reflectie en bezinning vormen overigens wel degelijk een belangrijke trigger tijdens de Vastentijd, terwijl ook de aloude traditie van het vastentrommeltje niet geheel blijkt te zijn uitgestorven. Uiteindelijk zijn de verschillen niet zo groot. De Nederlandse Hans en de Indonesische June vormen het overtuigende bewijs van de vele overeenkomsten: Hans werd moslim voordat hij met June trouwde. "Voor mij was dat vanzelfsprekend," zegt hij. "Vasten heeft nooit als een verplichting gevoeld."

Leermomenten

Wat alle deelnemers gemeen hebben is dat ze iets opsteken van hun vastenperiode. Zo krijgt Erna elk jaar weer bevestiging dat ze veel meer blijkt te kunnen dan ze vooraf dacht. Ook Stefan, die zichzelf vooral wil uitdagen om tijdelijk met wat minder toe te komen, vindt de vastentijd louterend werken. "Na afloop geniet ik dubbel van de normale dingen," zegt hij.

De 25-jarige Krije meent dat als je vijf dagen lang losgaat met carnaval, daar ook wel iets tegenover mag staan. "Daarom wil ik ook aan het andere deel van die traditie meedoen," vult hij aan. Paul is als lid van Heemkundekring Tilborch ook van de tradities: "De Vastentijd, met carnaval en Pasen als ijkpunten, verwijst naar een tijd waarin mensen aan het einde van de winter weinig te eten hadden. Maar ik vast ook om gezond te blijven."

Denis is meer spiritueel ingesteld: "Ik wil bij mezelf te rade gaan, niet blind opvolgen wat de buitenwereld mij opdraagt." Daarnaast steunt hij de Vastenactie, iets wat ook voortvloeit uit een oude traditie: "Wat ik uitspaar tijdens de Vasten, gaat naar de minder bedeelden."

Emotionele periode

Diezelfde invalshoek speelt bij de Islam. "Ramadan draait voor mij om saamhorigheid, barmhartigheid en reflectie,” zegt Hassiba. Maar uiteindelijk draait het om iets groters, namelijk Godsbewustzijn. Volgens Chaib verwacht God van hem dat hij een beter mens wordt; tijdens Ramadan voelt hij zich intens betrokken bij de Schepper. Ook Medine ervaart tijdens Ramadan een boost in haar geloofsbeleving en spiritualiteit, net als Şerife. Haar belangrijkste opdracht luidt: 'Ben ik dichter bij Allah gekomen en heb ik voldoende voor mijn medemens gedaan?' Ramadan is voor haar een emotionele periode: "Het voelt alsof ik een maand lang geliefden te logeren heb gehad. Het brengt veel moois, tegelijk maakt het naderende afscheid me verdrietig."

Terugkijken en teruglezen

Tot half mei zijn de geïnterviewden nog te zien in het TijdLab in de LocHal. Hun foto’s, gemaakt door Maria van der Heyden, worden geflankeerd door een kernachtige uitspraak die hun visie op het vasten weergeeft. De foto’s en verhalen worden bewaard op de website www.geheugenvantilburg.nl.